ژينماستيك براي كودكان مفيد بوده، اما والدين بايد به اين نكته توجه كنند كه سن، جنسيت و آمادگي جسماني در بازده ورزش ژيمناستيك نقش مهمي دارند. سن مناسب براي شروع ژيمناستيك چه زماني است؟ آيا حركات ژيمناستيك باعث كوتاه شدن قد كودك ميشود؟ در ادامه مطلب با ما همراه باشيد.
«بچهها را كلاس ژيمناستيك نبريد، ميگويند قدشان كوتاه ميماند.» اين جملهاي است كه اين سالهاي اخير در خانوادههايي كه فرزندانشان در سن خردسالي هستند، شنيده ميشود. ژيمناستيك ورزش پايه است ويادگيري حركات ژيمناستيك از دووميداني و شنا هم ضروريتر است.
هر كسي كه در بچگي ژيمناستكار بوده، در دوران بزرگسالي ميتواند ورزشكار خوبي باشد. اما اين ذهنيت اشتباه در خانوادهها كه اين رشته باعث كوتاهي قد ميشود، دليلي شده تا كلاسهاي ژيمناستيك رونق كمتري داشته باشند. كارشناسان به خانوادهها اطمينان ميدهند كه كوتاهي قد هيچ ربطي به ژيمناستيك ندارد، مگر اينكه آنها در سن پايينتر از 9 سال حركات حرفهاي انجام بدهند.
دلايل كوتاهي قد چيست؟
چه عواملي باعث كوتاهي قد ميشود؟ اگر اين عوامل را بشناسيم، شايد كمتر به بيراهه برويم. تغذيه، ژنتيك و سلامت كلي بدن سه فاكتور اصلي در تعيين قد است. اگر ژن كوتاهي قد در خانواده داريم، بايد انتظار داشته باشيم كه دختر يا پسرمان كوتاه قد شود. تغذيه در دوران بارداري مادر و نونهالي بچهها هم در رشد قد آنها اهميت ويژهاي دارد. اگر اين تغذيه نباشد، نميشود دليل ديگري براي كوتاهي قد آورد. ميزان ترشح هورمونها هم يكي از عواملي است كه در تعيين قد افراد موثر است. هورمون تيروئيدي، كورتيزول و هورمونهاي جنسي (استروژن و تستوسترون) مهمترين اين هورمونها هستند.
اين باور غلط است
اما چرا تصور عمومي اين است كه ژيمناستيك قد را كوتاه ميكند. پخش مسابقات ژيمناستيك از شبكههاي تلويزيوني و ماهوارهاي، يك نتيجهگيري نااميدكننده و اشتباه براي همه داشته و آن اينكه هر كسي ژيمناستيك كار كند، كوتاه قد ميشود.
بچهها كلاس ژيمناستيك بروند يا نروند؟
يكي از كارشناسان اين رشته توضيحاتي در اين باره ميدهد كه شايد همه را قانع كند: «هر رشتهاي طبيعت خاص خود را دارد و براساس آن است كه ورزشكاران در آن رشته موفق ميشوند. اگر ميبينيد بيشتر ورزشكاران ژيمناستكار كوتاهقد هستند به اين دليل است كه افراد كوتاه قد بهتر ميتوانند حركات مخصوص اين رشته را انجام بدهند.» در مسابقات داخلي هم هميشه بچههايي كه قد كوتاهيتري دارند، موفقتر هستند.
كارشناسان ميگويد:«حركات ژيمناستيك به چابكي، انعطافپذيري و سرعت عمل بالايي نياز دارد. اين ويژگيها را در آدمهايي با قد كوتاهتر بيشتر ميشود، ديد. اين رشته آدمهايي سبك با توده عضلات بالا ميخواهد.» برخلاف نظر بقيه، كارشناسان ژيمناستيك معتقد است كه ژيمناستيك حتي به رشد قد كمك هم ميكند: «هر ورزشي كه انجام بدهيم به رشد كمك ميكند. ژيمناستيك هم از اين قضيه مستثني نيست.»
تمرين در خانه ممنوع
علاوه بر سن انتخاب، سالني هم كه بچهها بايد آنجا آموزش ببينند، مهم است. تعداد كساني كه در ژيمناستيك آسيب ديدهاند و براي هميشه روي تخت خوابيدهاند (به دليل قطع نخاع) كم نيست. پايين بودن يا حتي بالا بودن قيمت يك كلاس نميتواند دليلي باشد كه شما حتما همانجا فرزندتان را ثبتنام كنيد. دقت داشته باشيد كه كف سالن، تشك و ديگر وسايل هم حتما استاندارد باشند. فرسودگي وسايل ژيمناستيك ميتواند بيشترين آسيب را به بچهها بزند. كلاسهايي كه زيرنظر فدراسيون ژيمناستيك هستند، ميتوانند بهترين انتخاب باشند.
بچههايي كه كلاس ورزشي ميروند، دوست دارند در خانه به پدر و مادر و ديگر نزديكان نشان دهند كه چه حركاتي ياد گرفتهاند. حواستان باشد كه همه حركات را نميشود در خانه انجام داد. فرزندانتان را توجيه كنيد كه اين حركات فقط مخصوص كلاس است. براي اينكه او را راضي كنيد، بهتر است سر كلاس حاضر شويد و از نزديك حركاتي را كه انجام ميدهد، ببينيد. او اين حركات را حتما براي دوستانش هم انجام خواهد داد. قبل از اينكه اتفاقي بيفتد، حتما با فرزند خود صحبت كنيد.
تقويت و هماهنگي عضلات
ژيمناستيك فقط براي كساني كه ميخواهند ژيمناستكار شوند، ضروري نيست. اين رشته پايه است. كارشناسان رشته ژيمناستيك ميگويد:«اين رشته بيشترين كمك را به هماهنگي عضله و استخوان ميكند. اين نياز اوليه همه ورزشهاست. كساني كه ميخواهند فرزندانشان ورزشكار شوند، حتما آنها را در كلاس ژيمناستيك ثبتنام كنند. چابكي بدن يك فوتباليست به تمريناتي برميگردد كه او در كودكي انجام داده. حركات ژيمناستيك بهترين كمك براي يك فوتباليست يا هر ورزشكار ديگري است.»
افزايش رشد قد:
ورزش ربطي به رشد قد دارد؟ اين سؤال را از هر كارشناس ديگري بپرسيد، يك جواب بيشتر نداريد، بله ربط دارد. البته اين ربط مستقيم نيست. ورزش كردن به دليل تحرك بالا و درگيري عضلات و استخوانها ميتواند به رشد كمك كند. اما هيچ ورزشي وجود ندارد كه گفته شود قد را كوتاه ميكند.
تكنيكهاي سنگين را فراموش كنيد
انتخاب مربي هم نكته مهمي است كه خانوادهها بايد درنظر داشته باشند. همانطور كه گفته شد حركات حرفهاي بعد از 9سالگي بايد آموزش داده شود. تمرينات فرزندانتان را زيرنظر بگيريد. اگر احساس ميكنيد تمرينات او براي سنش سنگين است، حتما به مربي تذكر بدهيد. بعضي مربيان يا سن شاگردانشان را فراموش ميكنند يا عجله در آموزش دارند. بعضي بچهها استعداد بالايي در بعضي حركات دارند، در اين شرايط مربيان انگيزه پيدا ميكنند آموزش بيشتري بدهند كه اين به ضرر كودكان در سن پايين است.
مقدمات را فراهم كنيد
لباس ژيمناستيك هم اهميت ويژهاي دارد. اين ورزش به لباسهاي چسبان نياز دارد. اگر لباسها گشاد باشند، مشخص نميكند كه بچهها حركات را درست انجام ميدهند يا نه. لباسهاي گشاد، اجازه نميدهند كه بچهها بهراحتي حركت كنند. جنسي هم كه براي لباس انتخاب ميشود، بايد مناسب باشد. خانوادهها دقت كنند كه لباس بچهها حتما بايد نخي و سفيد باشد. اين انتخاب هم كمك ميكند كه لباسها بو نگيرند و هم اينكه بچهها با مشكلات پوستي روبهرو نشوند.
براي حرفهاي شدن عجله نكنيد
با اينكه ورزش براي رشد خوب است اما بعضي متخصصان و پزشكان محدوديتهايي را براي آن قائل هستند. ژيمناستيك يكي از ورزشهايي است كه استثناهايي دارد. اين استثنا سن شروع است. بچهها از سن پنج سالگي ميتوانند ژيمناستيك را شروع كنند البته به اين شرط كه فقط به شكل بازي بعضي حركات را انجام بدهند: براي مهدكودكها مجاز شده است كه از سن پنج سالگي آموزش حركات را به بچهها آغاز كنند. اما اين حركات فقط بايد در محدوده بازي باشد. مسابقاتي كه هم براي سن زير 7 سال برگزار ميشود در حد بازي است.»
اينكه بچهها از سن پايين حركات حرفهاي ژيمناستيك را انجام ندهند، دليل پزشكي دارد. عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران معتقد است كه آموزش حرفهاي ژيمناستيك بايد از 9 سالگي باشد. او هشدار ميدهد كه اگر زودتر از اين زمان آموزش داده شود، احتمال كوتاهي قد وجود دارد: «بعضي ورزشها مثل شنا، دوچرخه، واليبال، بسكتبال و فوتبال براي افزايش قد مفيد هستند.
ورزش ژيمناستيك هم بعد از 9سالگي براي افزايش قد كودكان مناسب است چراكه در سن پايينتر ميتواند به محلهاي رشد استخواني فشار وارد كند و باعث زو