مدتي پيش خبر فعاليت يك سايت همسريابي مشكوك در فضاي اينترنت پخش شد و باعث شد تا اين موضوع قديمي يك بار ديگر سر زبانها بيفتد. اين سايت كه البته با شعار ترويج ازدواج موقت راه اندازي شده بود، عملكردي عجيب داشت؛ آنقدر كه مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي بلافاصله موضوع مجوز داشتن اين سايت را تكذيب كردند.
اما همين موضوع بهانه خوبي است تا به اين مسئله بپردازيم كه آيا ميتوان در ميان وبسايتهاي اينترنتي به دنبال همسر گشت؟
بنگاه هاي همسريابي اينترنتي اين روزها سروكلهشان در صفحات وب بيشتر از گذشته پيدا مي شود. «ازدواج آگاهانه حق شماست»، «در كمتر از يك هفته مناسبترين همسر دنيا را به شما معرفي خواهيم كرد»،«روشهاي نوين در ازدواج» و «شيوه علمي در ازدواج هدفمند» و «حضور تمام وقت كارشناسان مجرب در موسسه» از شعارهايي است كه مراكز همسر يابي اينترنتي براي جذب مخاطب استفاده مي كنند تا هم بتوانند آمار بازديد كنندگان از سايت را بالاتر ببرند و هم با حق عضويتي كه دريافت مي كنند حساب هاي بانكي خود را بيش از گذشته پر و پيمان كنند.
حق عضويت در سايت هاي همسر يابي از 50 هزار ريال شروع و تا 800 هزار ريال عضويت براي دو ماه متفاوت است. البته اگر در اين مدت همسر مناسب خود را در اين سايت ها پيدا نكرديد براي حق شارژ مجدد عضويت بايد معادل مبلغ اوليه را پرداخت كنيد.
بر اساس اساسنامه بيشتر اين مراكز، در صورتي كه موفق به ازدواج با فرد مورد علاقه خود شديد نيز بايد براي گذر از مراحل مختلف مثل صحبتهاي اوليه دوطرف و مشاوره با كارشناسان(البته اگر كارشناسي باشد) بايد مبالغي از 500 هزار تا 950 هزار ريال را پرداخت كنيد.
اين موسسات معمولا روش هاي كاري شبيه به هم دارند، تهيه بانك اطلاعاتي كه بر اساس عكس داوطلبان تنظيم شده و ترتيب دادن ملاقات بين داوطلبان و البته «همسان گزيني» از شعارهايي است كه اين مراكز به هيچ عنوان از آن كوتاه نمي آيند، چرا كه به گفته آنها اين روش بسيار پرمشتري است و طي سالهاي گذشته جواب خود را پس داده؛ چرا كه داوطلباني كه به اين مراكز مراجعه مي كنند در مرحله نخست اصرار بر «هم كفو بودن» دو طرف و انتخاب همسري «همسان» دارند.
گفته مي شود هيچ كدام از اين سايتهاي همسر يابي مجوز ندارند اما كافي است نگاهي به صفحات نيازمندي اينترنتي مراجعه كنيد. آن گاه با انبوهي از آگهي ها و آدرس هاي وبي مواجه مي شويد كه خبر از فعاليت آنها در زمينه همسريابي مي دهد. اين درحالي است كه تعدادي از اين سايتها از ثبت شدن سايت خود در ستاد ساماندهي پايگاه هاي اينترنتي خبر مي دهند، موضوعي كه به گفته محمد صادق افراسيابي، مسئول ستاد ساماندهي پايگاه هاي اينترنتي و خبرگزاري هاي غير دولتي كذب است.
به گفته او، ثبت سايت هاي همسر يابي در اين ستاد ممنوع است و تنها پايگاههايي ميتوانند مجوز فعاليت دريافت كنند كه فعاليت آنها از نظر وزارت ورزش و جوانان بلامانع تشخيص داده شود.
اما كامبيز نوروزي، وكيل دادگستري، با اشاره به اصل كلي آزادي، اينگونه فعاليتها را شامل منع قانوني نميداند و ميگويد: «با توجه به اصل كلي آزادي، اصل بر جواز است؛ مگر اينكه خلافش ثابت شود.
آيت الله مكارم شيرازي در پاسخ به استفتائي نظر خود را پيرامون همسريابي اينترنتي بيان كردند: «تا آنجا كه اطلاع داريم تاكنون افراد يا گروه هاي متعددي اقدام به اين كار كردهاند، بعضي موفق بودهاند و بعضي با مشكلات مواجه شدهاند. ولي به هر حال اگر اين كار زير نظر افراد مطمئن و با رعايت تمام شئونات اسلامي و اخذ مجوز از مقامات ذي صلاح صورت گيرد، كار خوبي است و ممكن است جلوي بسياري از مشكلات ازدواجها را بگيرد، اما با توجه به ظرافت و حساسيت هاي مسئله، نياز به برنامه ريزي دقيق دارد.»
در قانون ما هيچ اشارهاي درباره غيرقانونيبودن فعاليت اين وبسايتها يا حتي بنگاههاي همسريابي وجود ندارد. بنابراين هيچ دليلي براي غيرقانونيبودن فعاليت آنها نداريم.»
وي در باره مناسب بودن اين سايتها براي همسر يابي جوانان ميگويد: «جامعه امروز ما درگير مجموعهاي از مشكلات اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي است كه در مسائل جوانان بازتاب پيدا ميكند. نگاهي كه در ايران نسبت به مسائل جوانان وجود دارد، نگاه ريشهاي و درستي نيست و آن را از مسائل جامعه منفك ميبينند.پس پيداكردن ريشه اين مسائل لازم به نظر ميرسد. بايد ببينيم چه بر سر جوانان آمده كه در وبسايتها و در يك جامعه مجازي به دنبال شريك زندگيشان ميگردند.»
ازدواج سنتي زيباترين نوع ازدواج است
دكتر سيما فردوسي پور، روانشناس با اشاره به اين نكته كه راه اندازي مراكز همسريابي بايد تخصصي باشد، به تهران امروز مي گويد: «در صورتي كه در اين مراكز از كارشناسان و متخصصان امر ازدواج استفاده نشود، مراجعه افراد سود جو و فرصت طلب به اين مراكز و انجام رفتارهاي نابهجا ميتواند پيامدهاي ناگواري را براي خانواده، جامعه و جوانان به همراه داشته باشد.»
وي رسيدن به بلوغ ديني، فكري، اجتماعي و فرهنگي را لازمه يك ازدواج مناسب و آگاهانه عنوان كرده و مي گويد:« انجام مديريت مناسب در زندگي خانوادگي از طرف زن و مرد و قبول مسئوليتهاي زندگي از طرف آنها يكي از علائم بلوغ براي ازدواج است.» به عقيده وي: «زيباترين نوع ازدواج ازدواجهاي سنتي است.
اما در سالهاي اخير ازدواجهاي غير سنتي در جامعه رواج پيدا كرده و گاهي فرزندان بدون كسب اجازه از والدين اقدام به تشكيل خانواده ميكنند كه مطمئنا اين ازدواجها خيلي زود به جدايي منجر ميشود.»
حضور خانواده در تمامي مراحل از ثبت درخواست تا احتمال ازدواج بين دو جوان از ديگر نكاتي است كه فردوسي پور به آن اشاره كرده و ميگويد: « حضور خانواده در تمام مراحل حضور تا ازدواج در مراكز همسريابي باعث مي شود تا مشكلاتي كه ممكن است در اين مراكز و در اثر آشنايي دو جوان به وجود بيايد، كمتر شود اما در صورتي كه خانواده ها اطلاعي از حضور جوانانشان در اين مراكز نداشته باشند مشكلات متعددي براي خانمها و دختراني كه به اين مراكز مراجعه ميكنند به وجود ميآيد.»
حضور مشاوران و روانشناسان موضوع ديگري است كه فردوسي پور به آن اشاره كرده و ميگويد: «در اين مراكز بايد مشاوران و روانشناسان وجود داشته باشند كه از لحاظ علمي موضوع را بررسي كنند و ببينند دو نفري كه قرار است با هم ازدواج كنند صلاحيت ازدواج با هم را دارند يا نه؟»